काठमाडौं । तिहारमा ढाका टोपीको व्यापारबाट ललितपुर पाटनका व्यापारीहरु सन्तुष्ट देखिएका छन् । यस वर्ष पनि तिहारमा भाईटिकाका लागि ढाका टोपीको व्यापार राम्रो उनीहरुको भनाई छ ।
गत वर्ष भन्दा यस वर्ष टोपीको मूल्य भने धेरै सस्तो भएको छ । र्वसाधारणले पनि लगाउन मिल्ने गरी सस्तोमा बजारमा टोपीहरु आएको व्यापारीहरुको भनाई छ । ढाकाटोपी नेपालको शान भएकाले त्यसको प्रयोग पनि बढ्दै गईरहेको स्थानीय व्यापारी नहकुल सिलवाल बताउँछन् ।
नेपालमा चाडपर्व दशैं–तिहार, विवाह, ब्रतबन्धलगायतका उत्सवहरुमा ढाकाटोपीको अधिक प्रयोग हुन्छ । विशेष गरी तिहारमा दिदीबहिनीले भाजुभाईलाई उपहारको रुपमा पनि ढाकाटोपी दिने चलन अधिक रुपमा रहेको छ । यता, फूलको व्यापार पनि राम्रो भइरहेको व्यवसायीहरुले बताएका छन् ।
व्यापारमात्रै होइन फूलमा त नेपाल आत्मनिर्भर नै बनेको छ । पहिले दशैं, तिहार, र अन्य चाडपर्वहरूमा आवश्यक पर्ने फूलहरूको ठूलो मात्रामा आयात गर्नुपथ्र्यो, तर अहिले घरेलु उत्पादनमा उल्लेखनीय वृद्धि भएको छ ।
केही वर्ष अघिसम्म मुख्यगरी तिहारमा प्रयोग हुने सयपत्री, मखमली र गोदावरी फूलमध्ये सयपत्री भारतबाट आयात गर्नुपर्ने अवस्था थियो । तर पछिल्लो वर्षहरुमा भने नेपाल सयपत्री फूलमा आत्मनिर्भर हुँदै आएको छ ।
मखमली, गोदावरी र सयपत्री स्वदेशमै पर्याप्त मात्रामा उत्पादन भैरहेको छ । नेपाल ९० प्रतिशत फूलमा आत्मनिर्भर भैसकेको छ ।
यस वर्षको तिहारमा सयपत्री, मखमली, गोदावरी र मिक्स गरी ४५ लाख २५ हजार माला खपत हुने अनुमान गरिएको छ । गत वर्ष कुल ३९ लाख ७५ हजार वटा सयपत्री, मखमली, गोदावरी र मिक्स माला खपत भएको फ्लोरिकल्चर एसोसिएसन नेपालले जनाएको छ ।
एसोसिएसनले सबैभन्दा बढी ३२ करोड रुपैयाँको सयपत्री फूलको माला खपत हुने अनुमान गरेको छ । गत वर्षको तिहारमा २२ करोड ७५ लाख रुपैयाँको ३५ लाख वटा सयपत्री फूलको माला खपत भएको थियो ।
हरेक वर्ष १० देखि १५ प्रतिशत फूलको माग बढ्दै आएको एसोसिएसनले जनाएको छ । सातै प्रदेशको अधिकांश भागमा सयपत्री फूलको व्यावसायिक खेती भइरहेको छ ।
सयपत्री फूलको बजार मागको आपूर्तिका लागि ग्रामीण क्षेत्रमा शत प्रतिशत आन्तरिक उत्पादनले नै धान्ने र मुख्य गरी सहर केन्द्रित क्षेत्रहरुमा करिब ६२ दशमलब ५० प्रतिशत आन्तरिक तथा ३७ दशमलब ५० प्रतिशत आयात गरी पूरा गर्नुपर्ने अवस्था हुन सक्ने अनुमान एसोसिएसनको छ ।
हाल नेपालका ५२ भन्दा बढी जिल्लामा व्यावसायिक पुष्पखेती भइरहेको छ । करिब २ सय ६० हेक्टर क्षेत्रफलमा भइरहेको पुष्प व्यवसायमा ११ सयभन्दा बढी पुष्प व्यवसायीहरू संलग्न रहेका छन् ।